Πάμε στρούγκα ; Μουσουνίτσα

Περιοχή Βρύζες..

Oυκ ολίγες φορές κατά την διάρκεια των ταξιδιών μας συναντούμε κοπάδια αμνοεριφίων στο δρόμο μας .Συνήθως παρεμποδίζουν άθελα τους την κυκλοφορία των διερχόμενων οχημάτων καθώς περιπλανώνται στα βουνά κι τα λαγκάδια  με την συνοδεία του τσοπάνη κι την συντροφιά τσοπανόσκυλων. Σταματούμε προσεχτικά με σκοπό την ασφαλή διέλευση όλων μας , μιας κι οι ορεινές διαδρομές μπορούν να αποδειχτούν εξαιρετικά επικίνδυνες κυρίως κάτω από δυσμενείς καιρικές συνθήκες  .

 Στη θέα των περιπλανώμενων κοπαδιών , συναισθήματα χαράς κι περιέργειας  καταλαμβάνουν τους μικρούς μας φίλους αλλά και συγκίνησης στους μεγαλύτερους  που νοσταλγούν  τα νεανικά τους χρόνια που διέσχιζαν τα λιβάδια κι περπατούσαν αμέριμνοι από βουνοκορφή σε βουνοκορφή προσέχοντας τα καιρικά φαινόμενα αλλά κι τους κινδύνους του δάσους  για να φτάσουν όσο πιο γρήγορα μπορούσαν στο κοντινότερο μαντρί η την πλησιέστερη στρούγκα . Έπρεπε να αρμέξουν , να ζεστάνουν το γάλα , να πήξουν τυρί κι γιαούρτι ώστε να επιβιώσουν τα παλαιότερα χρόνια που οι ανέσεις εκείνες της εποχής ήταν λιγοστές . Άγνωστες συνήθειες για εμάς τους νεότερους που δεν έχουμε γνωρίσει ανέχειες κι κακουχίες ,παρασυρμένοι από το ρυθμό της μεγαλουπόλεως.

  

Μιας κι η κτηνοτροφία στα Βαρδούσια  εκτός από την γεωργία αποτελεί κύρια πηγή εσόδων για τους τοπικούς παραγωγούς  αποφάσισα στο σημερινό άρθρο να σας δείξουμε μια τέτοιου είδους επίθεση και να  μιλήσουμε  για τα διαφορετικά είδη ποιμνιοστάσεων .

          1.Το μαντρί (το πρατομάντρι) είναι μακρουλή καλύβα, ανοιχτή από τη μια πλευρά (σ’ όλο το μάκρος της) τη μεσημβρινή ή τη ανατολικομεσημβρινή. Έμοιαζε με υπόστεγο. Του έδιναν σχήμα πολυγωνικό (ιδιαίτερα στο γιδομάντρι), ελλειψοειδές ή στρογγυλό. Φτιαχνόταν από κλαδιά δέντρων (πλάτανο), που πλέκονταν πάνω σε ξύλινους πάσσαλους και σκεπαζόταν από χόρτο, ψαθί ή καλαμιά βρίζας (σίκαλης). Το χρησιμοποιούσαν για να προστατεύουν τα πρόβατα ή τα γίδια από τον αέρα, τα χιόνια και τις βροχές. 

 Στο μαντρί τα ζώα έμεναν το χειμώνα, τις νύχτες και όταν ο καιρός ήταν άστατος. Διάλεγαν κατάλληλο μέρος απάνεμο, στεγνό και προσηλιακό. Όμως, σ’ ένα τέτοιο μαντρί, στη βαρυχειμωνιά, τα γιδοπρόβατα δεν προστατεύονταν καλά. Έτσι άλλα ψοφούσαν (νιογέννητα αρνιά και κατσίκια και αδύνατες μητέρες) κι άλλα αδυνάτιζαν και δεν έδιναν αρκετό εισόδημα.
                   Δίπλα στο μαντρί βρισκόταν, απαραίτητα, το κονάκι δηλ. η καλύβα στην οποία έμενε ο τσοπάνης. Ήταν κι αυτή φτιαγμένη από τα ίδια υλικά, που γινόταν και το μαντρί. Μέσα σ’ αυτή, ο τσοπάνης αποθήκευε και ξηρή τροφή για τα ζώα: μπαμπακόσπορο, κουκιά κι ότι άλλο μπορούσε να χρειασθεί στις δύσκολες ημέρες του χειμώνα.
                Μπροστά στο μαντρί, στο χώρο που ήταν η αυλή του μαντριού, τοποθετούσαν τις πάχνες ή κοπάνες (πελεκημένοι και κουφωμένοι προς τα μέσα κορμοί δέντρων), για να τρώνε μέσα σ’ αυτές τα ζώα.

    2.Η στρούγκα ήταν χώρος περιφραγμένος, όπου άρμεγαν τα γιδοπρόβατα και πρόχειρο ποιμνιοστάσιο για το καλοκαίρι. Είχε 2 πόρτες, μπρος και πίσω. Η καλύβα, εδώ, δεν ήταν απαραίτητη. Η στρούγκα ήταν φτιαγμένη με κλάρες, με είσοδο πίσω και έξοδο εμπρός. Μπροστά στην έξοδο τοποθετούσαν δυο λιθάρια, όπου κάθονταν οι τσοπάνηδες για να αρμέγουν.

        3. Η κόρδα ήταν πρόχειρος περιφραγμένος χώρος, όπου τα πρόβατα γρέκιαζαν (= κοιμούνταν).

 Πηγές :
φωτογραφίες :Αθανάσιος Ν.Μπούζας

πληροφορίες για : Τό μαντρί , ή στρούγκα καί ή κόρδα 

http://users.sch.gr/ &    http://laikiparadosi.blogspot.gr